وقتی روزنامه‌ها جای شعر را گرفتند
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۲۴۱۸۴
به گزارش قدس آنلاین، این پژوهشگر و منتقد ادبی افزود:با این همه باید به این نکته توجه کرد، زبان فارسی اصولا یک زبان آهنگین است و این زبان آهنگین از طریق شعر مخصوصا شعرهایی که در قالب‌های عروضی است، یعنی وزن و قافیه دارد، امکان تأثیرگذاری اجتماعی را بیشتر می‌کند.
وی درباره کارکرد رسانه‌ای شعر، اظهار کرد: طبعا در جهان قدیم جنبه رسانه‌ای شعر خیلی نیرومندتر بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او سپس گفت: البته بعد از سعدی در قرن هفتم این موضوع تا حدی کمرنگ شد. سعدی احتمالا اولین یا یکی از اولین شاعرانی بود که شعر را از این قلمرو دور کرد و نقش یک ناصح مشفق را برعهده گرفت؛ یعنی کسی که نصیحت می‌کرد و در عین حال شفقت داشت که کارها در مجرای خوب قرار بگیرد و حق و حقوق مردم ضایع نشود و از بین نرود. او به دربار می‌رفت اما نقش ناصح مشفق و نه مدیحه‌پرداز را ایفا می‌کرد و به عنوان فردی از گروه جوانمردان می‌کوشید مصائب زندگی اجتماعی را بر مردم هموارتر کند.
عابدی افزود: در دوره صفوی تعداد زیادی شاعر داریم که هم از دستگاه دولت و دربار دور هستند، هم از خانقاه‌ها؛ دلیلش هم این است که در این دوره زبان شعر جنبه عمومی‌تری به خود گرفت و وارد حوزه عام‌تری شد، بنابراین پاتوغ‌های شاعران، پاتوغ‌های عمومی‌ای بود که مهم‌ترینش «قهوه‌خانه» بود و اصولا کلمه «قهوه‌خانه» از این دوره در جامعه ایران وارد شد و به قدری نهاد نیرومندی بود که هنوز استفاده می‌شود. در این دوره قهوه‌خانه‌ها در دوره صفوی در قلمرو ایران به اوج نفوذ خود رسیدند و قلمرو شاعران بودند. اغلب این شاعران دو وابستگی مورد اشاره به حکومت و خانقاه را نداشتند و معمولا شعرشان در میان مردم جاری و ساری می‌شد.
نویسنده «صدسال شعر زنان ایران» و «دریچه‌ای به شعر سپید پارسی» با اشاره به هجرت شاعران در دوره صفوی به هند، گفت: احمد گلچین معانی اسم و نشانی شاعران را در کتاب دوجلدی «کاروان هند» گردآوری کرده است. آنها شاعرانی بودند که نه دستگاه صفوی علاقه‌ای به آنها نشان می‌داد و نه خانقاهی بود که بخواهند آنجا بروند. چون خانقاه‌ها با توجه به اینکه صفویه آنها را رقیب خود می‌دانست، بسته شده بود. به این دلیل شاعرانی که فکر می‌کردند هنرشان دارد از بین می‌رود و از نظر اقتصادی هم نیازمند موقعیت بالا بودند، به سمت دربارهای کوچک و بزرگ هندوستان رفتند که تعدادشان خیلی زیاد است. سفر تعدادی از این شاعران چندساله بود و عده‌ای هم تا پایان عمر در آنجا ماندگار شدند؛ مثلا طالب آملی، کلیم همدانی (کاشانی) و حزین لاهیجی و بسیاری دیگر که مزارشان در هندوستان است. یکی از شاعرانی که به ایران بازگشت، صائب بود که الان آرامگاهش در اصفهان است.
این منتقد ادبی در ادامه گفت: در دوره قاجار، جنبه رسانه‌ای شعر تا حدودی احیا شد. دربار قاجار، خصوصا در دوره‌های فتحعلی‌شاه و ناصرالدین شاه که طولانی‌تر بود و این پادشاهان خودشان هم ذوق شعری نیز داشتند، به شاعران میدان دادند و مدیحه‌های زیادی به نام آنان در دیوان‌های این دوره ثبت و ضبط شده است.
او با بیان اینکه در دوره جدید، روزنامه‌ها جایگاه رسانه‌ای را احراز کردند، گفت: در دوره دوم ناصرالدین شاه قاجار روزنامه‌ها به تدریج زیاد شدند و تا حدودی جای رسانه‌ای به نام شعر نشستند و در واقع، با رایج شدن روزنامه‌ها، دیگر جای رسانه‌ای به نام شعر کمرنگ شد. با این همه باید به این نکته توجه کرد، زبان فارسی اصولا یک زبان آهنگین است و این زبان آهنگین از طریق شعر مخصوصا شعرهایی که در قالب‌های عروضی است، یعنی وزن و قافیه دارد، امکان تأثیرگذاری اجتماعی را بیشتر می‌کند.
عابدی سپس بیان کرد: در اواخر دوره قاجار و دوره رضا شاهی و حتی تا دهه ۲۰ و ۳۰ آگهی‌های زیادی بود که در روزنامه‌ها و مجلات چاپ می‌شد و به صورت شعر بود. یعنی تلاش می‌کردند مطلب خود را به شاعری بدهند که در چهارچوب وزن و قافیه بیاورد و به شکل اثر منظوم منتشر شود تا تأثیرگذاری در مخاطب بیشتر شود. حتی وقتی رادیو و تلویزیون هم آمد و تبلیغات در رادیو و تلویزیون رایج شد، تعدادی از موسسات و شرکت‌ها برای تبلیغ کالاهایشان از حالت شعری و نیمه‌شعری استفاده می‌کردند که تأثیرگذاری‌اش را بیشتر کنند و به نظرم تا حدود زیادی تأثیرگذار هم بود.
نویسنده «جدال با سعدی در عصر تجدد»، «نمونه‌هایی از شعر فارسی در آغاز سده بیست و یکم میلادی» و «پنجاه سپیدسرا؛ منتخب و تحلیلی از آثار پنجاه سپیدسرا از احمد شاملو تا دهه ۱۳۷۰» یادآور شد: به خاطر می‌آورم حتی در اوایل دهه ۱۳۷۰، که تازه یک نوع چای مشهور وارد ایران شده بود، روزنامه‌ها آگهی‌هایی منتشر کرده بودند و گویا تبلیغات را به شاعری داده بودند و چند بیتی چندبار منتشر شد که این چای چای بسیار خوب و خوش‌طعمی است و اگر آقایان بخورند رابطه‌شان خیلی خوب خواهد شد! این آگهی در چند نوبت در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود و زمانی که آن را خواندم، خیلی خنده‌ام گرفت. حتما در آرشیو این روزنامه موجود است. الان هم برای تبلیغات از جملات شبه موزون یا نیمه‌موزون استفاده میکنند، زیرا تأثیرگذارتر است و راحت در ذهن می‌نشیند.
او در پایان گفت: در کشورهای مختلف جهان تا حدودی و مخصوصا در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما در قرن گذشته علاقه به استفاده از ابزار شعری برای القای مفاهیم ایدئولوژی‌های سیاسی وجود داشته است. اما پس از فروپاشی اتحاد شوروی سابق به تدریج نگاه مخاطبان نسبت به ادبیات ایدئولوژیک کاملا دگرگون شده است و برخی مخاطبان شعر عقیده دارند که فقط فردیت ادبی شاعر و روح شاعرانه در شعر باید نشان داده شود و شعر نباید تریبون افکار سیاسی و ایدئولوژیک قرار گیرد. در میان خود شاعران جدی هم در سه دهه اخیر، مانند مخاطبان، نوعی پرهیز از ایدئولوژی از هر نوعش به وجود آمده است اما بازتاب عاطفی و حسی شاعران به رویدادهای اجتماعی و سیاسی در شعرشان البته به صورت استعاری و پوشیده و «گفتن از طریق نگفتن» نکته‌ای است که در همه ادوار ادبی در شعر فارسی و دیگر زبان‌ها وجود داشته و بخشی مهم از تاریخ ادبی ایران و جهان شمرده می‌شود و این موضوع با ایدولوژیک شدن شعر و ادبیات کاملا فرق دارد.
منبع: خبرگزاری ایسنامنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: زبان آهنگین روزنامه ها رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۲۴۱۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پشت‌پرده ماجرای یک ترور توسط موساد؛ رامین یکتاپرست کیست؟
طی دو روز گذشته پس از انتشار اخبار ادعایی از سوی رسانه‌های خارج کشور مبنی بر ترور شخصی به نام رامین یکتاپرست اسم او بر سر زبان‌ها افتاده است.
به گزارش «زیسان»، به نقل از تسنیم، برخی رسانه‌های اسرائیلی از جمله جروزالم پست و برخی از رسانه‌های فارسی زبان وابسته به آنها یعنی ایران اینترنشنال در خبری مدعی شدند که رامین یکتاپرست توسط اسرائیل کشته شده است. این رسانه‌ها او را نیروی وابسته به سپاه معرفی میکنند.
رامین یکتاپرست یک فرد دوتابعیتی است که سابقه چندان مثبتی هم ندارد. همچنین برخی اطلاعات حاکی است که او در یک درگیری شخصی کشته شده است.
رسانه‌های اسرائیلی و به ویژه فارسی‌زبان‌هایی مانند ایران اینترنشنال، پس از شکست این رژیم در عملیات تنبیهی وعده صادق، در چند نوبت سعی کرده‌اند دستاورد‌های خیالی برای آنها بسازند.
رسانه‌های آلمانی هم پیش‌تر نوشته بودند که طبق ادعای پلیس آلمان، یکتاپرست در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ یک فاحشه‌خانه در لورکوزن آلمان را اداره می‌کرد و پس از آن به کلوب‌های موتورسواری که به بزهکاری شهرت داشتند، ملحق می‌شود.
در فوریه سال ۲۰۱۴ یکی از اعضای کلوب یاد شده‌به نام کای ام به قتل می‌رسد. به او اتهام جاسوسی و خبرچینی زده بودند. در همین رابطه پلیس آلمان به رامین یکتاپرست مشکوک می‌شود و در روز ۲۸ ژوئیه سال ۲۰۱۶ او را در منزلش بازداشت می‌کند.
اما چندی پس از بازداشت به علت کافی نبودن مدراک، پلیس او را مجددا آزاد می‌کند. پس از آزادی به ایران برگشته و تاکنون ساکن ایران بود.
اسفندماه ۱۴۰۱ بود که روزنامه واشینگتن پست به نقل از پنج مقام امنیتی آلمان و دو مقام اطلاعاتی غربی، رامین یکتاپرست، از رهبران گروه موتورسیکلت‌سواری «فرشته‌های جهنم» را به عنوان مظنون اصلی سازماندهی حمله‌ای در ماه نوامبر به یک مرکز فرهنگی یهودیان در اسن آلمان معرفی کرد.
خبرگزاری تسنیم و روزنامه جوان نیز در واکنش به خبر کشته شدن رامین یکتاپرست، این اخبار صرفاً یک دستاوردسازی خیالی برای رژیم تروریستی اسرائیل معرفی و تاکید کرده‌اند که فردی به نام رامین یکتاپرست هیچ ارتباطی با سپاه ندارد.
tags # اسرائیل ، موساد سایر اخبار
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند